عوارض شکستن قولنج را بیشتر زمانی به یاد می‌آورید که درحال فشردن انگشتان دست خود بوده‌اید و یکی از نزدیکانتان شما را از این کار برحذر داشته است و با خود فکر کرده‌اید که این کار ممکن است چه ضرری داشته باشد. این اتفاق گاهی به جز انگشتان در مفاصل گردن، کمر یا دستانتان نیز ممکن است رخ داده باشد که با صدای ترق و ترو ق همراه است و گویی عضو مورد نظر آزاد و رها می‌شود. این حالت برای خیلی ها به یک عادت روزمره تبدیل شده که بی‌اختیار رخ می‌دهد و چه بسا مایه لذت و سرخوشی است. بی آنکه واقعا در مورد سود و زیان ان چیزی بدانیم. شاید اگر این مقاله از مجله علمی پزشکی بیدارطب را بخوانید، دست از شکستن قولنج بردارید و مفاصلتان را راحت بگذارید.

قولنج چگونه پدید می‌آید و چرا افراد قولنجشان را می‌شکنند؟

پیش از هرچیز بهتر است بدانید اسپاسم یا گرفتگی ناگهانی عضلات بدن را قولنج نام نهاده‌اند. این عبارت را گاهی در مواردی غیر از مفاصل نیز می‌شنوید و گاهی با عبارات قولنج معده یا بیماری قولنج رو به رو شده‌اید که به همین موضوع اسپاسم در محل معده یا پهلو اشاره دارد. اما قولنج مفاصل از نوع شکستنی است و با صدایی در مفاصلمان اتفاق می‌افتد که بیشتر در ناحیه ستون فقرات، گردن  و کمر یا انگشتان خواهد بود. به باور بسیاری از پزشکان، قولنج زمانی پدید می‎آید که بدن دچار کم آبی شود. به گونه‌ای که بدن پس از قرار گرفتن در معرض ورزش سنگین یا گرما، آب خود را از دست می‌دهد و این زمانی است که قولنج رخ می‌دهد. اگر مدت زیادی از انگشتان دست یا کمرتان کار بکشید هم ممکن است دچار قولنج شوند. همینطور کمبود کلسیم یا منیزیم  نیز در ایجاد قولنج بی‍تاثیر نخواهد بود. در مواردی هم ایجاد خود به خودی قولنج نشانه‍ای از وجود یک بیماری عصبی است.

بیشتر بخوانید: خرید زانوبند زاپیامکس از نمایندگی رسمی در ایران همراه با ارسال رایگان به سراسر کشور

صداها ازکجا می‌آیند؟ ترق و تروق‌هایی که گاهی روی اعصابند

این صداها که همراه با شکستن قولنج ایجاد می‌شود حاصل ترکیدن نیتروژن است.اما چگونه؟ مفاصل به وسیله کپسول‌هایی به نام کپسول مفصلی احاطه شده‌اند. درون این کپسول‌های مفصلی مایعی وجود دارد که حاوی مواد معدنی و گازهای اکسیژن، نیتروژن و دی اکسید کربن است. همین مایع موجود در کپسول است که حرکت استخوان‌ها را روی هم آسان می‌کند. وقتی  فعالیت ناحیه‌ای از بدن افزایش می‌یابد حجم مفصل آن ناحیه بیشتر خواهد شد و  فشار مایع کم می‌شود. این فعل و انفعالات سبب تولید حباب نیتروژن  یا گازهای دیگر می‌شود که در واقع گاز درون مایع است که به صورت حباب خارج شده است. با شکستن قولنج، شما این حباب ها را می‌شکنید. این حباب ها البته در کار عادی کپسول های مفصلی خلل ایجاد می‌کنند.

بیشتر بخوانید: قرص تیزانیدین برای دیسک کمر؛ چگونه خیلی زود عضلات ملتهب را آرام کنیم

خطرناک یا بی‌خطر؛ در باره میزان خطرناک بودن شکستن قولنج

اگرچه قولنج در گذشته به عنوان یک بیماری خطرناک دستگاه گوارش شناخته می‌شد، اما امروزه دیگر با پیشرفت علم خطری در میان نیست. اگرچه ممکن است قولنج مفاصل گاهی  با درد و ناراحتی همراه باشد. بیشتر تحقیقات نشان داده است که شکستن قولنج در برخی نواحی موجب ایجاد آرتروز خفیف خواهد شد. اما در کل، دلیل محکمی بر خطرناک بودن شکستن قولنج به ویژه در ناحیه کمر و پا وجود ندارد. ولی ممکن است  وارد کردن فشار به محل مفاصل باعث آسیب به رگ‌های خونی شود و مشکلات دیگری پدید آورد.

بیشتر بخوانید: قرص ضد التهاب دیسک کمر؛ ۶ داروی رایج برای درد کمر و پلاتینر

عوارض شکستن قولنج گردن، خطرناک و آرامش بخش

مانند آنچه در بخش های پیش گفته  شد، ایجاد صدا هنگام شکستن قولنج ناحیه گردن به خاطر خروج گاز، حرکت تاندون‌های گردنی یا آرتروز است. شکستن قولنج گردن به صورت شخصی، کاری بسیار پر خطر است و ممکن است باعث آسیب‌های جدی شود. تا آنجا که برخی برای شکاندن قولنج گردنشان به فیزیوتراپیست مراجعه می کنند. البته برخی فیزیوتراپیست‌ها می گویند که عوارض و خطر شکستن قولنج گردن خیلی بیشتر از فایده آن است و ممکن است با این عوارض همراه باشد:

• لخته شدن خون: گاهی فشار به رگ ها باعث ایجاد لخته خونی خواهد شد که روند رساندن اکسیژن به مغز را دچار اختلال خواهد کرد.
• سکته مغزی: شاید این اتقاق خیلی نادر باشد اما احتمالش وجود دارد که در فرایند شکستن قولنج گردن، سرخرگ مهره ای آسیب ببیند. در جریان این آسیب، انتقال خون به مغز قطع خواهد شد و سکته مغزی رخ خواهد داد.
• آرتروز: ضعیف شدن بافت انتهایی استخوان در پی تکرار  شکستن قولنج، اتفاق محتملی است که مفاصل گردن را تهدید می‌کند.

البته در پی شکستن قولنج زیر نظر متخصص ماساژ شما نتایج مطلوبی را نیز احساس خواهید کرد. بسیاری از افراد امروزه درد گردن، میگرن، درد مفصل گردن و برخی دیگر از عارضه‌ها را با همین شکستن قولنج  در فیزیوتراپی‌ها کنترل می‌کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین پماد برای ورم زانو کدام است؟

 شکستن قولنج کمر کار هرکسی نیست

یکی از عوارض شایع شکستن قولنج کمر، سستی رباط‌ها و بی‌ثباتی مفاصل است. مثلا از آنجا که بین مهره‌های c1  وc2 هیچ دیسکی وجود ندارد و تنها رباط‌ها هستند که این مهره‌ها را نگه داشته‌اند، فشار به این نواحی سبب آسیب جدی خواهد شد. البته نباید از رباط‌های کپسولی موجود در ستون فقرات غافل شد. مفاصل کپسولی بند مفاصل را در جای خود محکم نگه داشته‌اند که اگر در جریان شکستن قولنج بیش از حد کشیده شوند دچار آسیب جدی خواهند شد.

بیشتر بدانید: بهترین ورزش برای آرتروز زانو و درمان درد آرتروز با زاپیامکس

 شکستن قولنج انگشتان؛ عادتی که باید کنترل شود

تحقیقات پزشکان سویسی که نتیجه آن در یک مجله پزشکی منتشر شده نشان می‌دهد که هیچ مدرکی دال بر خطرناک بودن شکستن قولنج انگشتان وجود ندارد. همینطور نظریات رایج درباره بزرگتر شدن انگشتان در اثر شکستن قولنج انگشتان از هیچ مبنای علمی برخوردار نیست. خوب هر روز تعداد بسیاری از افراد دورو برمان انگشتان خود را به اصطلاح می شکنند. این کار گاهی به سبب احساس خوشایند‍ی است که به آن ها دست می‌دهد. گاهی هم افراد هنگام عصبانی شدن یا استرس به شکستن قولنج انگشتانشان اقدام می‌کنند. اگر شکستن قولنج انگشتان با درد همراه باشد یا پس از مدتی نشانه‌هایی از تورم در مفصل مشاهده شود احتمالا باید موضوع دیگری در میان باشد و از بیماری دیگری حکایت داشته باشد.

بیشتر بدانید: سلکوکسیب و کمردرد دو یار جدانشدنی؛ درمان علائم ۵ بیماری

جایگزین‌هایی  برای شکستن قولنج مفاصل بدن

حقیقت این است که وارد آوردن فشار روی مفصل‌های نواحی مختلف بدن یک ریسک است. چون ممکن است بدون در نظر گرفتن نکات ایمنی انجام شود و شما را دچار مشکل کند. حتی با وجود فیلم آموزش شکستن قولنج در فضای مجازی بازهم احتمالا شما نمی‌توانید این کار را درست انجام دهید. پس بهتر است به فکر روش‌های جایگزین باشید. یکی از نخستین کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که وقتی احساس کردید قولنج مفصلی نیاز به شکستن دارد خودتان را به کار دیگری مشغول کنید و قید شکستن قولنج را بزنید. البته ورزش منظم و درست هم شما را از شکستن قولنج بی‌نیاز خواهد کرد. مهمترین مسئله این است که به اندازه کافی آب بنوشید تا اسپاسم ناشی از کمبود آب به سراغتان نیاید. کمبود برخی ویتامین ها هم ممکن است باعث ایجاد قولنج شود که با مصرف مستمر ویتامین‌ها این مشکل برطرف خواهد شد. امید که با مطالعه این مقاله، مفاصلتان از هرگونه شکستن قولنج بی‌رویه در امان بمانند.

سوالات متداول در زمینه عوارض شکستن قولنج

آیا با روش های خانگی هم می توان قولنج را برطرف کرد؟

در طب سنتی به اثر بخشی زنجبیل، کنجد، زنیان و ماساژ روغن در برطرف شدن قولنج تاکید شده است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

بعد از شکستن قولنج اگر در محل احساس سوزن سوزن شدن داشتید یا درد در آن ناحیه آزارتان داد به پزشک مراجعه کنید.

شکستن قولنج چگونه خطرناک می‌شود؟

تکرار بیش از حد شکستن قولنج به ویژه در ناحیه ستون فقرات و انگشتان دست بسیار خطرناک خواهد شد.